Ο 37χρονος Χρήστος Τσιρογιάννης είναι ίσως ο μοναδικός Ελληνας αρχαιολόγος που ειδικεύεται σε θέματα πάταξης αρχαιοκαπηλίας. Το όνομά του το ακούσαμε πρώτη φορά την άνοιξη του 2006 στην πολύκροτη υπόθεση της βίλας στη Σχοινούσσα. Το υπουργείο Πολιτισμού τον έστειλε μαζί με άλλους συναδέλφους του να καταγράψουν τα κατασχεμένα από την Αστυνομία αρχαία. Στη συνέχεια τέθηκε στη διάθεση του υπουργείου Δικαιοσύνης για να συμβάλει στη διερεύνηση του διεθνούς κυκλώματος αρχαιοκαπηλίας και... χάσαμε τα ίχνη του. Μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα που διαβάσαμε το όνομά του στην «Guardian».
Πρώτη φορά αποσύρονται από δημοπρασία αντικείμενα με στοιχεία που δεν κατατέθηκαν από κυβέρνηση αλλά από ιδιώτες, σύμφωνα με τον κ. Τσιρογιάννη. Στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ υπάρχει τα τελευταία χρόνια 4μελής επιστημονική ομάδα που ασχολείται με τον εντοπισμό αρχαιοτήτων ύποπτης προέλευσης πριν βγουν στο σφυρί. Αρχικά την αποτελούσαν ο Ντέιβιντ Γκιλ (υφηγητής του Πανεπιστημίου Swansea) και ο Κρίστοφερ Τσιπιντέιλ (καθηγητής του Κέιμπριτζ). Προστέθηκε ο καθηγητής Αρχαιολογίας του Κέιμπριτζ λόρδος Ρένφριου, ο οποίος ενέταξε και τον Χρήστο Τσιρογιάννη. Εκείνος, άλλωστε, τον είχε καλέσει να κάνει διδακτορική έρευνα στο Κέιμπριτζ για το διεθνές κύκλωμα αρχαιοκαπηλίας.
Η απόσυρση των τεσσάρων ρωμαϊκών αγαλμάτων από τη δημοπρασία των Μπόναμς αποτελεί επιτυχία της παραπάνω ομάδας και όχι των ελληνικών και ιταλικών αρχών - όπως λανθασμένα μας είχαν πληροφορήσει από το ΥΠΠΟ. Η νεοσύστατη Διεύθυνση Αρχαιοκαπηλίας δεν έκανε τίποτα για να μπλοκάρει τις δημοπρατούμενες αρχαιότητες, που ίσως να προέρχονται από τη βόρειο Ελλάδα. Παραμονές της δημοπρασίας και έπειτα από ελληνικά δημοσιεύματα η διευθύντριά της έψαχνε το αρχείο των Σάιμς-Μιχαηλίδη που κατασχέθηκε από την Αστυνομία στη Σχοινούσσα και παραδόθηκε στο υπουργείο Πολιτισμού. Το περιεχόμενό του όμως, όπως και του διαβόητου ντίλερ Μέντιτσι, καταδικασμένου για αρχαιοκαπηλία στην Ιταλία, το έχει λάβει επισήμως ο κ. Τσιρογιάννης για το διδακτορικό του. Ετσι προέβη και στην ταύτιση των ρωμαϊκών αγαλμάτων.
Εβρισκε αρχαία ως στρατιώτης
Ο κ. Τσιρογιάννης αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο το 1998. Από τα φοιτητικά του χρόνια αποφάσισε να δουλέψει ως εργάτης στις ανασκαφές της Β'Εφορείας Αρχαιοτήτων στα Γλυκά Νερά. Το 2000 προσελήφθη ως συμβασιούχος στην Αρχαία Αγορά και ύστερα από λίγους μήνες πήγε στον στρατό, απ' όπου απολύθηκε αφού στο μεταξύ είχε εντοπίσει μια οχυρή τοποθεσία στην Κρήτη, ένα νεκροταφείο στην Καστοριά και έναν αρχαίο οικισμό στα ελληνοαλβανικά σύνορα!
«Είχαμε ως αξιωματικοί να καταλάβουμε κάποια υψώματα στην Κρήτη. Ολοι σκαρφάλωναν τρέχοντας, εγώ έμεινα κάτω κι άρχισα να συλλέγω κεραμεική. Τα δήλωσα μέσω του στρατού στην Εφορεία Ηρακλείου. Δεν ξέρω αν υπήρξε καμιά συνέχεια, αν έγινε ανασκαφή».
Σαράντα μέρες πριν απολυθεί είχε κι άλλα ευρήματα. Τα παρέδωσε στην Εφορεία Αρχαιοπωλείων. Η επιβράβευσή του ήταν μια θέση συμβασιούχου στην ίδια Εφορεία. Μια έρευνα σε μοναστήρι στα Μέγαρα το 2004, όπου η Αστυνομία ζήτησε έναν αρχαιολόγο, γιατί είχε βρει και κατασχέσει δεκάδες αρχαιότητες, τον εισήγαγε στο κυνήγι της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών θησαυρών. Οι επικεφαλής της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής τού εκμυστηρεύθηκαν τότε ότι δεν βρίσκουν αρχαιολόγο πρόθυμο να τους βοηθήσει. Αλλοι φοβούνται μην μπλέξουν κι άλλοι γιατί δεν αμείβονται υπερωρίες. Ο νεαρός αρχαιολόγος τούς υποσχέθηκε μετά το ωράριό του στην Αρχαιολογική Υπηρεσία να τους βοηθάει εθελοντικά. Ενημέρωνε παράλληλα και τον προϊστάμενό του κι έτσι η Εφορεία Αρχαιοπωλείων στην πορεία τον έστελνε επισήμως.
Από την Τρου στον Μιχαηλίδη
Ηταν φυσικό, λοιπόν, να πάει τον Μάρτιο του 2006 στην Πάρο, στην έρευνα της οικίας της Μάριον Τρου, επιμελήτριας του Μουσείου Γκετί, όπου κατασχέθηκαν αδήλωτες αρχαιότητες. Δεκαπέντε μέρες αργότερα, ήταν μέλος της ομάδας των αρχαιολόγων που έστειλε το ΥΠΠΟ στη Σχοινούσσα για να καταγράψουν τις δεκάδες κατασχεμένες αρχαιότητες μετά την έφοδο της Αστυνομίας στη βίλα της εφοπλιστικής οικογένειας Παπαδημητρίου (αδελφής του Χρήστου Μιχαηλίδη). Εκτιμήθηκαν κάτι λιγότερο από 1 εκατομμύριο ευρώ, συνιστώντας κακούργημα. Το σημαντικότερο «εύρημα» ήταν, όμως, το φωτογραφικό αρχείο των Σάιμς-Μιχαηλίδη, όπου απεικονίζονται παράνομες αρχαιότητες προς πώληση.
Η εξιχνίαση της υπόθεσης ανατέθηκε στον εισαγγελέα Ιωάννη Διώτη, που χρειαζόταν έναν αρχαιολόγο. Ο διοικητής του Τμήματος Δίωξης Αρχαιοκαπηλίας Γεώργιος Γληγόρης συνέστησε τον Χρήστο Τσιρογιάννη, που μετατέθηκε προσωρινά στο υπουργείο Δικαιοσύνης και μετείχε στην άτυπη ομάδα που συγκροτήθηκε τότε από τους Ιω. Διώτη, Γ. Γληγόρη, και τους δύο νομικούς συμβούλους του ΥΠΠΟ, Ειρήνη Σταματούδη και Κωνσταντίνο Κυριόπουλο. Η ομάδα θα λειτουργούσε αυτόνομα από το ΥΠΠΟ και θα «άνοιγε» κι άλλες υποθέσεις με χρονίζοντα αιτήματα για επαναπατρισμό αρχαίων. Για παράδειγμα, επί 14 χρόνια διεκδικούσαμε από το Μουσείο Γκετί τέσσερα κλεμμένα αρχαία. Μας τα επέστρεψαν μέσα σε 7 μήνες, αποδεικνύοντας πως όταν θέλουμε, μπορούμε...
Τον κέρδισε ο λόρδος Ρένφριου
Ιούλιο του 2006 άρχισε να λειτουργεί η ομάδα. Σεπτέμβριο του 2007 η υπόθεση αφαιρέθηκε από τα χέρια του Ιωάννη Διώτη και τέλη του έτους διαλύθηκε και η ομάδα. Ο αστυνομικός Γ. Γληγόρης μετατέθηκε δυσμενώς στη Λευκάδα και έξι μήνες μετά πέθανε ύστερα από τροχαίο. Η τελευταία πράξη γράφτηκε με τη μη ανανέωση της σύμβασης του Χρήστου Τσιρογιάννη. Τότε δέχτηκε την πρόταση του Κόλιν Ρένφριου να συνεχίσει την έρευνά του για τη διεθνή αρχαιοκαπηλία ως διδακτορικό στο Κέιμπριτζ.
Ωστόσο, την περασμένη εβδομάδα το ελληνικό κράτος, που τον παρέδωσε στην ανεργία, ζήτησε τη βοήθειά του για τη δημοπρασία στους Μπόναμς. Ο κ. Τσιρογιάννης, αμέσως μετά την ανάρτηση του καταλόγου της δημοπρασίας στην ιστοσελίδα του οίκου, είχε διαπιστώσει ότι τα αγάλματα περιλαμβάνονταν στα αρχεία των Σάιμς-Μιχαηλίδη και Μέντιτσι. Ενημέρωσε σχετικά το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και τη ΓΑΔΑ (αρ. πρωτ. 3010/2/2461). Εμαθε πως προωθήθηκε το έγγραφό του και προς το ΥΠΠΟ. Αυτό όμως τι έκανε για να μπλοκάρει τη δημοπρασία; Θυμίζουμε πως και η υπόθεση της Σχοινούσσας ακόμη δεν έχει φτάσει στην αίθουσα του δικαστηρίου.*
Source: Eleutherotypia, 08.05.2010
No comments:
Post a Comment